كيستهاى ساده تخمدان در سنين بارورى شايع است. اين كيستها ممكن است علامتدار بوده و با علايمى نظير احساس سنگينى مختصر و ناراحتى در همان طرف لگن و يا اختلالات قاعدگى و يا نازائى تظاهر كنند و يا بدون علامت بوده و در جريان بررسى علل نازائى و يا سونوگرافى لگن كشف شوند.
كيستهاى كوچك و منفرد معمولًا نياز به درمان خاصى ندارند و اكثرا با تحت نظر داشتن بيمار در عرض چند ماه خودبخود برطرف مىشوند و يا با مصرف قرص كنتراسپتيو و يا كاهش ميزان گنادوتروپينها، سبب آترزى كيست و بهبودى آن مىشوند.
اگر كيستها به درمان طبى جواب ندهند، مرحله بعدى درمان جراحى است كه به صورت لاپاراتومى و يا لاپاروسكوپى و آسپيراسيون بارزكسيون است كه اين روش درمان جراحى نياز به بيهوشى، بسترى شدن در بيمارستان و صرف هزينه بيشتر براى بيمار دارد. اينك به ذكر خلاصه درمانهاى رايج كيستهاى ساده تخمدان اشاره مىشود.
گام اول درمانobservation و مراقبت از بيمار مىباشد كه اين خود مستلزم صرف وقت طولانى است و از طرفى خطر پاره شدن خودبخودى كيست و يا تورسيونtorsion آن وجود دارد كه خود اورژانس شكمى مىباشد و نياز به لاپاراتومى و در آوردن تخمدان نيز خواهد بود و يا اين كه منجر به طولانى شدن سيكل درمانى نابارورى خواهد شد.
گاهى از قرصهاى جلوگيرى از باردارى جهت پايين آوردن تراوش ساده گناد و تروپينهاى هيپوفيزى به اميد فروكش نمودن كيست تخمدان استفاده مىشود كه جهت درمان كيستهاى فونكسيونل مناسب است، منتهى دوره درمان طولانى و احتمالًا بى نتيجه خواهد بود و لذا درمان جراحى را مىطلبد كه منجر به اتلاف وقت طولانى و صرف هزينه بيشترى براى بيمار نيز خواهد بود.
شايان ذكر است كه قبل از بكارگيرى اين روش جديد (پونكسيون واژينال) در اكثريت موارد چنين بيمارانى توسط جراحان مختلف تحت عمل لاپاراتومى و يا لاپاراسكوپى قرار مىگرفتند و بعضى اوقات تخمدان خود را نيز از دست مىدادند، بدنبال چنين اعمال جراحى غير ضرورى، چسبندگىهاى لگنى و ساير عوارض جراحى و بيهوشى و اقامت در بيمارستان و پرداخت هزينه هاى جارى نيز مزيد بر علت خواهد بود.
تنظیم و نشر : گروه کرویا www.keroya.ir
منبع : دائرة المعارف بزرگ طب اسلامى، ج12، ص: 229