بنظر ابن سينا عوامل زير مىتوانند سبب نازائى زن باشند.
1- وجود غده يا جسم سختى در داخل رحم.
2- وجود ورم در لوله هائى كه نطفه زن را برحم می آورند.
3- وجود رطوبات زيادتر از اندازه طبيعى در رحم كه اين رطوبات باعث لغزانيدن نطفه شده و از چسبيدن آن در كنار رحم و استقرار آن در رحم جلوگيرى مىكنند. و در اين مورد فرمودها ند زنانى كه پس از پاك شدن از عادت ماهانه هنوز در جلو رحم خود رطوبات لغزنده اى دارند كه در حال ترشح است يا بچه دار نمیشوند و يا اگر صاحب فرزند شوند فرزند آنان پسر نخواهد بود.
4- زنانى نيز وجود دارند كه نطفه آنان تمايل تركيب با نطفه شوهر خود را ندارد و در نتيجه اين زن و مرد از يكديگر صاحب فرزند نخواهند شد و گاهى مشاهده شده كه اين زن بمرد ديگرى شوهر نموده يا شوهر زن ديگرى انتخاب كرده هم زن و هم مرد صاحب فرزند شده‌اند.
5- ابن سينا اظهار نموده اند قطع سرخرگى كه در پشت گوش موجود است در زن سبب نازائى او خواهد شد. تأييد اين مطلب يا عدم تأييد آن بعهده محققين مىباشد.
6- گاهى مصرف بعضى از داروها سبب عقيم شدن مرد يا زن مىشود مانند خوردن كافور بوسيله مرد يا زن و يا ضماد عصاره شوكران كبير (شوكران سقراط) بر بيضهها كه عمل نطفه سازى را متوقف مىسازد. ضمنا متذكر مىگردد خوردن كافور اگر كم باشد عمل نطفه سازى را مختل مىكند و اگر زياد باشد قواى جنسى را بخصوص در مردان بكلى از كار می اندازد.
7- گاهى نازائى مربوط به مرد است مثلا ممكن است كه مرد در بدن خود نطفه سازى نكند يا مجرائى كه نطفه را منتقل مىكند تنگ يا بسته باشد مثلا اشاره شده مردانى كه صاحب بچه هستند گاهى در جنگها يا اتفاقات ديگر به ميان دو پاى آنان در زير بيضهها ضربه خورده و معيوب شده يا ورم نموده بعد از اين واقعه ديگر صاحب فرزند نشده اند. لازم به ذكر است كه در مورد نازائى زنان و مردان در حال حاضر علم پزشكى به پيشرفتهاى قابل توجهى دست يافته كه از بحث اين مقاله خارج است امّا هدف اشارهاى به نظريات شيخ الرئيس بوده است.
تنظیم و نشر : گروه کرویا www.keroya.ir
منبع :طب سنتى سينا، درمان بيماريهاى مختلف با گياهان دارويى، ص: 167