ابهل یا سرو کوهی از نگاه ابن نفیس (مقاله تخصصی)

در ظاهر میوه آن شیرین است و رنگش مایل به سرخی و طعم آن میل به تلخی و قبض دارد این میوه مائیت و ارضیت دارد و قبول فشار می کند و می شود از آن عصاره یا همان رطوبت آن را گرفت و و تفاله آن ارضیت دارد
بعد از خشک شدن میوه مائیت آن بسیار کم می گردد رطوبت آن طعمی ندارد و بی مزه است
جزء خاکی ان اجزای مختلف با طعم های مختلف دارد به ترتیب زیر
قبوضت ان دلالت بر سردی می کند
تلخی آن دلالت بر جز گرم و سوخته دارد
شیرینی آن دلالت بر حرارت متوسط
به دلیل سنگینی میوه جزء خاکی ان زیاد است و البته جرم آن زیاد نیست که حاکی از وجود جزء هوایی دارد که بعد از خشک شدن رطوبت آنرا با تخلخل پر کرده است بوی تندی دارد کی از وجود جوهر آتشین آن است و البته این جزء هوایی مقدارش اندک است در صورت زیادی هوایت باید مزرعه میوه به تندی می زد
میوه خشک ابهل قطعاً گرم است قالبیت جز خاکی و هوایی باعث ایجاد رطوبت در بدن میشود
جز خاک قالب خاصیت خشک کنندگی می‌شود
حرارتش محلل است
تلخی اش کننده و باز کننده است
پاک کنندگی و خشک کنندگی اش منقی یست
به دلیل خواص فوق برای قروح وزخمها بسیارمفید است
به خاطر جلا و محلل بودنش مدر حیض است
قبوضت موجود در آن سبب تقویت اعضا می‌شود
پاک کنندگی تحلیل و خشک کنندگی اش سبب از بین رفتن رطوبت اضافی به خصوص در اندام هایی که قبول رطوبت می کند همانند لثه بنابراین تقویت کننده بسیار خوبی برای لثه شمار می رود

خوشبو کننده دهان است و این به خاطر کردن رطوبات و ایجاد کننده عفونت در معده است
پودر آن همراه با عسل به شدت لثه را تقویت میکند به خصوص لثه عفونت گرفته را
اگر مقداری از میوه آن را در ظرف آهنی با مقداری سرکه و بعد از صاف کردن چند قطره در گوش بریزید برای مشکلات گوش و ضعیفی سامعه بسیار عالی است
خواص ابهل برای اندام های دفع کننده بدن
تلخی و گرمی موجود در اب حل کشنده کرم و ساقط کننده جنین است
حرارت نیروی آشکارش مدر حیض است
به خاطر. شدت نیروی ادرار آور ندگی است باعث می‌شود که خون همراه با ادرار از قسمت محدب کبد خارج گردد
دود دادن آن سبب کشتن کرم می گردد
روغن گرفته شده از آن در بهبود بواسیر مفید است و نیز خوردن جوش آن در ناشتا
به دلیل خشکی کنندگی اش در زخم ها جراحت ها مفید است تازه و چه غیر تازه
جهت زخم های عفونی با ترشح مفید است
علیرغم اینکه ممکن است همراه با این که زخم ها را پاک و تمیز می کند به خاطر ی زنندگی اش  پوست را اذیت کند ولی برای زخم های کهنه و با چرک زیاد بسیار عالی است به خصوص همراه با عسل به پاک کنندگی آن کمک میکند
به خاطر شدت پاک کنندگی و گرمی که دارد سیاهی و لکه های سطح پوست را به خاطر از بین بردن فضولات تجمع پیدا کرده در زیر پوست به خوبی پاک میکنه
مخلوط ابهل و سرکه به صورت ضماد بر روی داالثعلب مفید است

منبع : الشامل فی الطب ابن نفیس

ترجمه و تنظیم : مهندس عزتی رنجبر