عصاره گیری روشی است هدف از آن بدست آوردن مواد دارویی موجود در گیاهان یا سایر منابع معدنی و جانوری است بطور کلی عصاره ها دو نحو مایع و جامی یا خشک بدست می آیند .
عصاره های مایع گیاهی
در فرآیند عصاره گیری بصورت مایع ، منابع گیاهی ما اعم از برگ ، ریشه یا گل ها و نیز صمغ های گیاهی در مجاورت یک حلال مشخص در دما و فشار و حرارت معین در دستگاه عصاره گیری(راکتور عصاره گیر) قرار گرفته و قسمت عمده مواد دارویی آن خارج می گردد و اگر بخواهیم از این عصاره در صنایع غذایی استفاده کنیم در دستگاه تبخیر کننده حلال از آن جدا می گردد و درنهایت ما یک عصاره تام که حاوی همه مواد موثره یا دارویی گیاه هست را خواهیم داشت.
عصاره های خشک گیاهی
عصاره های خشک به شیوه های مختلفی نظیر قرار گرفتن عصاه مایع در معرض دما و هوای محیط تا قرار گیری در دستگاه اسپری درایر بدست می آید ، کاربرد این نوع عصاره بیشتر در صنایع آرایشی و بهداشتی در تهیه کرم ها و پماد ها و نیز در صنایع دارویی در تهیه پماد ها های دارویی، قرص ها و کپسول های گیاهی یا از منابع حیوانی به همین شیوه ها میتوان عصاره خشک بدست آورد نظیر عصاره بدست آمده از بره موم زنبور عسل .
برخی فراورده های گیاهی که به اشتباه عصاره نامیده می شود
امرزه در برخی مکان های تهیه و عرضه محصولات طبیعی به اشتباه عرقیات یا شربت و یا پودر ها یا معجونهای گیاهی را عصاره می گویند که با توجه به توضیحاتی که در بالا داده شد تفاوت بین آنها مشخص گردید.
تفاوت عصاره گیاهی با عرقیات گیاهی
در فرایند عرق گیری یا تقطیر که در مورد گیاهان حاوی اسانس یا همان مواد معطر یا روغنهای فرار بکار می رود فقط جزو سبک یا همون مواد معطر گیاه استخراج میشود که مقدار جزئی در آب حل شده و آب را معطر کرده و عرق گیاهی از آن تولید میگردد و عملا فقط در مورد گیاهانی که تاثر عمده خود را بخاطر وجود مواد معطر بر بدن انسان میگذارند می تواند یک روش بسیار عالی محسوب شود مانند خانواده نعناعیان نظیر عرق نعنا ، پونه و آویشن ، رزماری و اسطوخودوس و …
عصاره گیری تنها روش استخراج همه مواد دارویی
بر خلاف عرق گیری در عصاره گیری همه مواد موثره گیاه براحتی از گیاه جدا شده و در داخل حلال استخراج می گردد.و به عبارتی دیگر مصرف عصاره گیاهی همه خواص موثر گیاهی را درخود خواهد داشت .
عصاره گیری از گیاهان روشی به قدمت تاریخ
استخراج عصاره از گیاهان به روشهای مختلف در روشهای داروسازی و طب سنتی مناطق مختلف جهان از قدمتی دیرین برخوردار است در طب ایرانی از حلال هایی مانند آب ، سرکه ، انواع روغن های گیاهی مانند روغن زیتون ، کنجد و کرچک و حتی الکل طبی جهت این امر استفاده می شده است و به روش خیساندن مشهور بوده است و به دو صورت استفاده از حرارت و نیز بدون حرارت معمول بوده است بطور مثال روش گرفتن روغن بنفشه از گلهای بنفشه طبی با شیوه حرارت و بدون آن یکی از روش عصاره گیری بوده که حاصل کار عصار روغنی بنفشه یا همون روغن بنفشه بوده است و یا خوابانیدن دانه های کرچک در سرکه و گرفتن عصاره کرچک برای بهبود سیاتیک نیز روش معمول دیگری برای عصاره گیری بوده است .
عصاره گیری به روشهای جدید
امروزه روشهای جدید مبنتی بر تکنولوژی های دقیق برای عصاره گیری ابداع شده است وروشهای مبتنی بر فیتوشمی و آنالیزهای دقیق برای درستی و استاندارد کرردن روشهایی عصاره گیری و جدیترین روشهای استخراج عصاره از گیاهان شامل روشهای پر فشار میکرو ویو و روشهای استخراج با گاز و تحت خلاء و نیز روشهای فرا صوتی و امثال اینها .
کاربردهای عصاره های گیاهی در صنایع داروسازی
بیش از 390000 هزار گونه گیاهی در دنیا در حال حاضر شناخته شده است و هر ساله در حدود 2000 گونه جدید به این آمار اضافه میشوند ، بسیاری از این گیاهان دارای مواد موثره ارزشمندی هستند که می توانند در صنایع داروسازی و بخصوص در گیاه درمانی و درمان به شیوه طب سنتی مورد استفاده واقع شوند و واقعیت اینست که اکثر این گیاهان بصورت خالص یا خرد شده نمی توانند در صنایع داروسازی در تهیه اشکال دارویی نظیر قرص و اقسام کپسول و شربت ها بکار روند و ابتدا باید بصورت استاندارد عصاره گیری شده و براساس مهم ترین ماده موثره موجود در آنها استاندارد شده و و در نهایت بصورت مایع یا جامد تحویل صنایع داروسازی شوند تا بصورت اشکال مختلف دارویی مراحل تولید خود را ادامه دهند .
کرویا مرجعی معتبر برای تولید عصاره های گیاهی
تیم کرویا زیر مجموعه شرکت دانش بنیان باد رنگ طب کوهستان مستقر در پارک علم و فناوری همدان با دارا بودن آزمایشگاه های مجهز و خط تولید در کارخانه تحت قرارداد با استاندارد های دارویی و بروز در دنیا با استفاده از منابع طبیعی متعدد موجود در مناطق مختلف کشور پهناور ایران اقدام به تولید و استاندارد سازی محصولات خود بصورت عصاره های آبی و آبی- الکلی و عصاره های خشک می نماید.
”.
