مهم ترین دلایل نیاز به لقاح مصنوعی از دیدگاه طب جدید
1- مرد عقيم باشد و در بيضه هاى او اسپرمسازى نشود.
2- زن عقيم باشد و در تخمدانهاى او تخمكسازى نشود.
3- مرد اسپرم سازى كند اما غلظت و تعداد درصد اسپرمها از ميزان طبيعى كمتر باشند.
4- اسپرمهاى مرد ممكن است فلج باشند و قدرت لقاح نداشته باشند.
5- ممكن است رحم زن آمادگى جايگزينى فرزند نداشته باشد.
6- ممكن است لوله هاى اسپرم بر مرد و يا تخمك بر در زن متورم و مسدود باشند.
در حالات اول و دوم اغلب اينگونه زن و شوهرها بدون فرزند میمانند و گاهى نيز اتفاق مىیافتد كه پس از مدتى ناگهان به عللى اين نقيصه برطرف شده و اين خانواده داراى فرزند شوند. ولى چهار حالت ديگر جزء بيماريها بوده و قابل مداوا مىباشند.
و اما زن و شوهرهائى كه در ادامه زندگى زناشوئى نمىتوانند داراى فرزند شوند مىتوانند از طريق بارورى مصنوعى يا آزمايشگاهى بچهدار شوند.
اين عمل بطرق مختلف انجام مىشود كه بعضى مشروع و بعضى نامشروع است.
اينك ضمن مختصر توضيحى از نحوه بدست آوردن تخمك چند نمونه از بارورى مصنوعى شرح داده مىشود.
براى بدست آوردن تخمك سالم لازم است دقت كافى بعمل آيد و از هورمنهاى گونادوترپيك براى كنترل دوره ماهيانه و سرعت در بلوغ فوليكولهاى متعدد تخمدان زن استفاده گردد بايد تخمك چند ساعت قبل از آنكه فوليكول پاره شده و تخمك وارد ترشحات لوله هاى تخمدان شود بدست آيد چون بعد از اين زمان ديگر دسترسى به آن مقدور نيست
بعلاوه تخمك بايد كاملا بالغ شده و رسيده باشد تا آمادگى كامل براى عمل لقاح را داشته باشد پزشك مىتواند با اندازهگيرى مقدار هورمنهاى خون و ادرار بهترين زمان براى بدست آوردن تخمك را پيدا كنند و پس از آنكه محل تخمدان مشخص شد با يك گيره مخصوص و از راه شكاف باريكى كه در جدار شكم داده مىشود كانونى را وارد فضاى فليكول كرده و تخمك وسيله دستگاه مكنده ظريفى گرفته مىشود و در يك محلول مغذى قرار داده مىشود و به كمك هورمنهاى مخصوص و توسط اين دستگاه مكنده گاهى مىتوان چند تخمك بدست آورد.
اما بارورى مصنوعى ممكن است بصورتهاى زير انجام شود.
1- اسپرم مرد را با تخمك زن خودش در حالتى كه ورم لولههاى اويدوكت و انسداد آنها موجود باشد در محيط آزمايشگاه لقاح دهند و سپس تخمك لقاحيافته كه شروع به
تقسيم كرد آن را در رحم همان زن قرار دهند. اين عمل را مىتوان براى مردهائى كه تعداد درصد اسپرم آنها از حالت طبيعى كمتر است پس از گرفته شدن مقدارى از پلاسماى منى و تغليظ آن انجام داد.
(ناگفته نماند كه اينگونه مردها با خوردن داروهاى ماسك منى قابل مداوا مىباشند)
2- يك تخمك از يك زن زايا را با اسپرم مردى كه زن نازا دارد در محيط آزمايشگاهى لقاح داده و در رحم زن نازا جايگزين مىكنند.
3- تخمك زن زايائى را با اسپرم مردى كه زن نازا دارد از طريق تلقيح اسپرم اين مرد در رحم زن زايا گشنيده مىكنند سپس جنين حاصله را با شستشوى مخصوص و يا با دستگاه مكنده مخصوص گرفته و در رحم زن نازا كه آماده جايگزينى طفل شده است منتقل مىكنند. در اين حالت و حالت دوم طفل از نظر صفات ارثى به پدر خود و زنى اجنبى كه تخمك داده مشابه خواهد شد.
4- اگر زن و مردى بچهاى بخواهند كه از نظر صفات مقيّد نباشند كه به آنان شبيه باشد مىتوانند تخمك لقاح يافته يك زن و مرد ديگر را از بدن زن دهنده و زايا خارج كرده و در رحم زن گيرنده كه بعللى صاحب فرزند نمىشود و آماده جايگزينى طفل شده است.
جايگزين نمايند اين طفل از نظر شباهت ارثى در حد بچهاى است كه زنى بزايد و زن ديگر با شير دادن بزرگش كند.
5- تلقيح اسپرم مردى اجنبى از طريق واژن در رحم زنى كه شوهر عقيم داشته باشد اين طفل قسمتى از صفات ارثىاش به مادر و قسمتى به آن مرد اجنبى شبيه خواهد شد. در جدول زير حالات مختلف زن و مرد را بررسى مىكنيم.
زن مرد نازا (عقيم) زايا
زايا عقيم
عقيم عقيم
زايا (بارور) زايا
در حالت چهارم اين زن و مرد بطور طبيعى داراى فرزند خواهند شد.
در حالت اول به چهار طريق زير مىتوان عمل كرد.
1- تلقيح اسپرم اين مرد در رحم زن ثالث از طريق واژن او و انتقال جنين حاصل به رحم زن نازاى خودش.
2- گرفتن يك تخمك از زن ثالث و گشنيدن آن با اسپرم اين مرد در محيط آزمايشگاه و انتقال جنين حاصل به رحم زن عقيم خودش.
3- اگر زن عقيم تخمكسازى داشته باشد ولى با انسداد لوله تخمك مواجه باشد.
با گرفتن تخمك اين زن و گشنيدن آن با اسپرم شوهرش در محيط آزمايشگاه و سپس انتقال جنين حاصل به رحم او زن مىتواند صاحب بچه شود.
4- گرفتن يك تخمك گشنيدهشده از يك زن و مرد ديگر و جايگزين كردن آن در رحم اين زن در حالت دوم به سه طريق مىتوان عمل كرد.
1- تلقيح اسپرم مردى ثالث و زايا در رحم اين زن.
2- گرفتن تخمك اين زن و لقاح دادن آن با اسپرم مردى ثالث در محيط آزمايشگاه و جايگزين كردن جنين حاصل در رحم اين زن.
3- انتقال يك تخمك لقاحيافته يك زن و مرد ديگر به رحم اين زن.
در حالت سوم كه هر دو نازا مىباشند به دو طريق مىتوان عمل كرد.
1- اگر زن تخمكسازى داشته باشد ولى با انسداد لوله تخمكبر مواجه باشد بطريقى كه قبلا اشاره شد از تخمك خودش مىتوان گرفت و در محيط آزمايشگاه با اسپرم مردى ثالث لقاح داد و سپس به رحم خودش منتقل نمود.
2- میتوان يك تخمك لقاحيافته يك زن و مرد ديگر را به رحم اين زن نازا منتقل نموده آنچه در اين مقوله گذشت از ديده علم پزشكى بود لكن تعيين مشروع يا نامشروع بودن هركدام بعهده علماء علوم دينى مىباشد.
تنظیم و نشر : گروه کرویا www.keroya.ir
منبع :طب سنتى سينا، درمان بيماريهاى مختلف با گياهان دارويى، ص: 152